Hãy ngăn tôi lại nếu bạn đã từng nghe điều này trước đây: Một công ty công nghệ quảng cáo mới muốn sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để phân tích quảng cáo nhanh hơn và hiệu quả hơn. Hơi sáo rỗng? Có lẽ vậy. Nhưng lạc quan một chút thì chẳng có gì sai cả.
Đó là câu chuyện của Newton Research, startup vừa công bố gọi vốn 9 triệu USD vòng Series A, nâng tổng số vốn huy động từ năm 2023 lên hơn 14 triệu USD. Vòng này do Greycroft và Bessemer Venture Partners dẫn dắt, cùng sự tham gia của S4S Ventures, Aperiam Ventures và LiveRamp Ventures.
Newton không phải cái tên hoàn toàn xa lạ với hệ sinh thái LiveRamp. CEO kiêm đồng sáng lập John Hoctor từng bán startup trước đó của mình – Data Plus Math, một công ty phân tích TV – cho LiveRamp với giá 150 triệu USD vào năm 2019, rồi ở lại làm cố vấn gần ba năm. Hiện tại, Newton cũng đang hợp tác với LiveRamp để sử dụng công nghệ clean room.
Hoctor thành lập Newton năm 2023 với một vấn đề cốt lõi rất quen thuộc trong ngành quảng cáo: quy trình làm việc bị chia cắt theo silo và phụ thuộc quá nhiều vào thao tác thủ công. Theo ông, đây không còn là vấn đề của riêng agency, mà là của cả brand, publisher lẫn các nền tảng adtech.
AI agents không phải chatbot, mà là “nhà phân tích ảo”
Khác với nhiều công cụ AI chỉ dừng ở việc trả lời câu hỏi, Newton xây dựng một hệ thống AI agents chuyên biệt, vận hành trên các mô hình như OpenAI, Claude và Gemini. Mỗi agent đóng vai trò như một nhà phân tích với chuyên môn riêng, hỗ trợ từ lập kế hoạch media, tối ưu phân bổ ngân sách cho đến đo lường hiệu quả.
Các agent này có thể thiết kế bài kiểm tra tính gia tăng, cập nhật mô hình MMM, phân tích KPI đa kênh và đưa ra đề xuất tối ưu dựa trên dữ liệu lịch sử. Người dùng tương tác với hệ thống thông qua giao diện kết hợp giữa chat và trực quan hóa dữ liệu.
Một điểm đáng chú ý là Newton không yêu cầu khách hàng đưa dữ liệu sang một nền tảng mới. Công cụ này có thể chạy trực tiếp trên môi trường dữ liệu sẵn có như Snowflake hay Databricks. Tùy hạ tầng, Newton sẽ chọn mô hình AI và cách inference phù hợp – ví dụ dùng Gemini trên Google Cloud hay Claude trên AWS – nhưng về bản chất, năng lực phân tích vẫn được giữ nhất quán.
Vì sao thị trường vẫn cần những nền tảng như Newton?
Ban đầu, phần lớn khách hàng của Newton là agency. Nhưng thời gian gần đây, startup này ghi nhận sự quan tâm ngày càng tăng từ publisher, brand và cả các nền tảng adtech. Lý do khá rõ ràng: toàn ngành đang thiếu nhân sự phân tích dữ liệu và data science, trong khi áp lực ra quyết định nhanh và chính xác ngày càng lớn. AI, trong trường hợp này, không được đặt vào vai trò “thay thế con người”, mà là công cụ để khuếch đại năng lực của đội ngũ hiện có.
Chính vì nhu cầu tăng nhanh, Newton quyết định gọi thêm vốn. Điều thú vị là kế hoạch sử dụng tiền lại khá “đời thường” so với nhiều startup AI khác là tuyển người. Theo Hoctor, công ty sẽ tuyển dụng mạnh tay ở tất cả các mảng, từ engineering, customer success cho đến sales và marketing.
Newton xuất hiện đúng thời điểm thị trường đang loay hoay với bài toán đo lường. Cookie bên thứ ba chưa biến mất hoàn toàn nhưng đã mất giá trị như trước. Media thì ngày càng phân mảnh. Việc tìm một “đáp án mang tính quyết định” cho câu hỏi phân bổ ngân sách đang trở nên khó hơn bao giờ hết.
Trong bối cảnh đó, theo CTO Matt Emans, probabilistic modeling – nền tảng của Newton – lại trở thành hướng tiếp cận phù hợp. Không còn cố gắng tìm một sự thật tuyệt đối, ngành quảng cáo đang học cách ra quyết định dựa trên xác suất, kịch bản và mức độ tin cậy.
Góc nhìn adtech
Ở góc độ phân tích ngành, Newton không mang đến một lời hứa “cách mạng hóa quảng cáo bằng AI” quá mới mẻ. Nhưng điểm khác biệt nằm ở chỗ họ không cố bán một platform khép kín, mà len vào hệ sinh thái dữ liệu sẵn có của khách hàng.
Điều này phản ánh một xu hướng rõ ràng trong adtech hiện nay: AI sẽ không có chỗ đứng nếu buộc doanh nghiệp thay đổi toàn bộ hạ tầng, mà chỉ xuất hiện để giúp doanh nghiệp dễ dàng hơn trong quy trình ra quyết định. Việc các agency, brand và publisher cùng lúc quan tâm đến Newton cũng cho thấy ranh giới giữa các vai trò trong chuỗi giá trị quảng cáo đang mờ dần – tất cả đều cần khả năng phân tích nhanh, linh hoạt và chấp nhận sự “không chắc chắn có kiểm soát”.
Nói cách khác, câu chuyện của Newton không chỉ là một vòng gọi vốn 9 triệu USD. Nó là một lát cắt nhỏ cho thấy ngành quảng cáo đang chuyển từ “tìm câu trả lời đúng” sang “ra quyết định tốt hơn với dữ liệu không hoàn hảo” – và AI đang được kỳ vọng làm tốt vai trò đó.
